بررسی واژه ی "هوا" در کلام الله المجید
=====================
سلام
ابتدا آیاتی که در آن کلمه ی هوا به کار رفته است را می آوریم:
وَالْمُؤْتَفِکَةَ أَهْوَىٰ ﴿النجم: ٥٣﴾
در اینجا به نظر می رسد از ریشه ی "ه+و+ی" به صورت فعلی استفاده شده باشد و در ترجمه ها "پرت کردن(به سمت پایین)" ترجمه شده.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِیمِ وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَىٰ ﴿النجم: ١﴾
باز هم به صورت فعلی و باز به معنی افتادن به سمت پایین یا فرود آمدن.
وَکَذَّبُوا وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ وَکُلُّ أَمْرٍ مُّسْتَقِرٌّ ﴿القمر: ٣﴾
أَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنتَ تَکُونُ عَلَیْهِ وَکِیلًا ﴿الفرقان: ٤٣﴾
اتخاذ هوا به عنوان اله
فَلَا یَصُدَّنَّکَ عَنْهَا مَن لَّا یُؤْمِنُ بِهَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَتَرْدَىٰ﴿طه: ١٦﴾
مُهْطِعِینَ مُقْنِعِی رُءُوسِهِمْ لَا یَرْتَدُّ إِلَیْهِمْ طَرْفُهُمْ وَأَفْئِدَتُهُمْ هَوَاءٌ ﴿ابراهیم: ٤٣﴾
قلب ها هستند هوا. (ترجمه: پوچ)
فَإِن لَّمْ یَسْتَجِیبُوا لَکَ فَاعْلَمْ أَنَّمَا یَتَّبِعُونَ أَهْوَاءَهُمْ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ بِغَیْرِ هُدًى مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿القصص: ٥٠﴾
هوا به غیر از هدایت از خدا
افَمَن کَانَ عَلَىٰ بَیِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ کَمَن زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُم ﴿محمد: ١٤﴾
ثُمَّ جَعَلْنَاکَ عَلَىٰ شَرِیعَةٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ ﴿الجاثیة: ١٨﴾
تقابل شریعتی از امر و هوا (که اولی را باید پیروی کرد و دومی را نباید پیروی کرد)
بَلِ اتَّبَعَ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَهْوَاءَهُم بِغَیْرِ عِلْمٍ فَمَن یَهْدِی مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِینَ ﴿الروم: ٢٩﴾
هوا به غیر از علم
وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِیهِنَّ بَلْ أَتَیْنَاهُم بِذِکْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِکْرِهِم مُّعْرِضُونَ ﴿المؤمنون: ٧١﴾
پیروی حق از هوا اگر می شد، جهان فاسد می شد.
وَکَذَٰلِکَ أَنزَلْنَاهُ حُکْمًا عَرَبِیًّا وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم بَعْدَمَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَکَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِیٍّ وَلَا وَاقٍ ﴿الرعد: ٣٧﴾
قُلْ إِنِّی نُهِیتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ قُل لَّا أَتَّبِعُ أَهْوَاءَکُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُهْتَدِینَ ﴿الأنعام: ٥٦﴾
قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لَا تَغْلُوا فِی دِینِکُمْ غَیْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِن قَبْلُ وَأَضَلُّوا کَثِیرًا وَضَلُّوا عَن سَوَاءِ السَّبِیلِ ﴿المائدة: ٧٧﴾
نهی اهل کتاب از پیروی هوای قومی که از قبل گمراه شده اند.
أَفَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَىٰ عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ
وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن یَهْدِیهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ
أَفَلَا تَذَکَّرُونَ ﴿الجاثیة: ٢٣﴾
إِنْ هِیَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّیْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُکُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِن یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنفُسُ وَلَقَدْ جَاءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ الْهُدَىٰ ﴿النجم: ٢٣﴾
در کنار هم قرار گرفتن شک و آنچه نفس ها "هوا" می کنند. (می طلبند)
یَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاکَ خَلِیفَةً فِی الْأَرْضِ فَاحْکُم بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَىٰ فَیُضِلَّکَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِینَ یَضِلُّونَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ بِمَا نَسُوا یَوْمَ الْحِسَابِ ﴿ص: ٢٦﴾
استفاده از هوا به صورت مطلق. نهی حضرت داوود(ع) از پیروی هوا.
فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ ﴿القارعة: ٩﴾
هاویه: پرتگاه!
وَمَا یَنطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ ﴿النجم: ٣﴾
سخن گفتن بر هوا-در ترجمه هوس آمده
وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَىٰ ﴿النازعات: ٤٠﴾
نهی نفس از هوا
لَقَدْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَأَرْسَلْنَا إِلَیْهِمْ رُسُلًا کُلَّمَا جَاءَهُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَىٰ أَنفُسُهُمْ فَرِیقًا کَذَّبُوا وَفَرِیقًا یَقْتُلُونَ ﴿المائدة: ٧٠﴾
هوی به صورت فعل. نسبت دادن هوا به نفس. به نظر می رسد معنی تهوی در اینجا میل داشتن است.
کُلُوا مِن طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِیهِ فَیَحِلَّ عَلَیْکُمْ غَضَبِی وَمَن یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَوَىٰ ﴿طه: ٨١﴾
هوا به عنوان فعل. ترجمه شده: تباه گشت. پرت شد و سقوط کرد. هلاک و نابود گردید.
حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَیْرَ مُشْرِکِینَ بِهِ وَمَن
یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَکَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ
الطَّیْرُ أَوْ تَهْوِی بِهِ الرِّیحُ فِی مَکَانٍ سَحِیقٍ ﴿الحج: ٣١﴾
معنی پرت کردن. و پایین انداختن.
قُلْ أَنَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَنفَعُنَاوَلَا یَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَىٰ أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا
اللَّهُ کَالَّذِی اسْتَهْوَتْهُ الشَّیَاطِینُ فِی الْأَرْضِ
حَیْرَانَ لَهُ أَصْحَابٌ یَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنَا قُلْ إِنَّهُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَىٰ وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ
الْعَالَمِینَ ﴿الأنعام: ٧١﴾
جالب است! معنی گول زدن اینجا به استهویة می خورد. شاید معنی میل دادن هم بخورد.
قُلْ هَلُمَّ شُهَدَاءَکُمُ الَّذِینَ یَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هَٰذَا فَإِن شَهِدُوا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُونَ ﴿الأنعام: ١٥٠﴾
رَّبَّنَا إِنِّی أَسْکَنتُ مِن ذُرِّیَّتِی بِوَادٍغَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِندَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِیُقِیمُوا
الصَّلَاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ ﴿ابراهیم: ٣٧﴾
قاعدتا باید اینجا در ترجمه افتادن معنی می شد ولی آمده:
«تَهْوِی»: میل کند. بگراید. دوست داشته باشد
وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَقَفَّیْنَا
مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِوَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّمَا جَاءَکُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَىٰ أَنفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقًا تَقْتُلُونَ ﴿البقرة: ٨٧﴾
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَبِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَىٰ أَنفُسِکُمْ أَوِ
الْوَالِدَیْنِ وَالْأَقْرَبِینَ إِن یَکُنْ غَنِیًّا أَوْ فَقِیرًا
فَاللَّهُ أَوْلَىٰ بِهِمَا فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوَىٰ أَن تَعْدِلُوا وَإِن تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا ﴿النساء: ١٣٥﴾
=====================
از مجموع برداشتی که از این آیات قرآن (در ارتباط با
ریشه ی "ه+و+ی") داشتم می توانم بگویم معنی هوا "کشش به پستی" می تواند
باشد. (میل، میل به پستی، میل به دنیا، میل به پایین، پایین کشیده شدن...)
این گونه می تواند از واژه های "میل" و "حب" و "سقوط" و "حبوط" و "هبوط" متمایز گردد.
حالا با این حساب یک بار دیگر آیاتی که به نظر می رسد با این معنی مخالف باشد را بررسی می کنیم ببینیم دلیلی بر مخالفت هست یا خیر:
===========================
وَالْمُؤْتَفِکَةَ أَهْوَىٰ ﴿النجم: ٥٣﴾
موتکفه به پایین کشیده شدند!
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِیمِ وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَىٰ ﴿النجم: ١﴾
ستاره هنگامی که پایین کشیده شود.
وَکَذَّبُوا وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ وَکُلُّ أَمْرٍ مُّسْتَقِرٌّ ﴿القمر: ٣﴾
پیروی از کشششان به پستی
أَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنتَ تَکُونُ عَلَیْهِ وَکِیلًا ﴿الفرقان: ٤٣﴾
قرار دادن این میل به عنوان معبود و اطاعت کردن از آن - دقیقا مطابق آیه
بالا. در روایات داریم (اگر اشتباه نکنم) که اطاعت همان عبادت است.
مُهْطِعِینَ مُقْنِعِی رُءُوسِهِمْ لَا یَرْتَدُّ إِلَیْهِمْ طَرْفُهُمْ وَأَفْئِدَتُهُمْ هَوَاءٌ ﴿ابراهیم: ٤٣﴾
قلب هایشان کشیده (مایل) به پستی است.!!!!!!!!!
فَإِن لَّمْ یَسْتَجِیبُوا لَکَ فَاعْلَمْ أَنَّمَا یَتَّبِعُونَ أَهْوَاءَهُمْ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ بِغَیْرِ هُدًى مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿القصص: ٥٠﴾
کشش به سمت پستی در تقابل با هدایت (به سمت والا)
إِنْ هِیَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّیْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُکُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِن یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنفُسُ وَلَقَدْ جَاءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ الْهُدَىٰ ﴿النجم: ٢٣﴾
پیروی از شک و آنچه نفس به آن کشش (کشش به پستی ها نه موارد خوب) دارد.
فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ ﴿القارعة: ٩﴾ وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ ﴿٨﴾فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ ﴿٩﴾وَمَا أَدْرَاکَ مَا هِیَهْ ﴿١٠﴾نَارٌ حَامِیَةٌ ﴿١١﴾
مادرش کشش به پستی است! خیلی متفاوت از ترجمه "مادرش پرتگاه است" که از جناب خرمدل است. سایر ترجمه هایی که دیدم نیز پرتگاه رایا ترجمه نکرده اند و خود هاویه آورده اند یا اینکه آن را دوزخ ترجمه کردهاند که ترجمه نیست و تفسیر است. (ریشه ی هوی است نه نار و نه عذب و ...)
وَمَا یَنطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ ﴿النجم: ٣﴾
از روی میلش سخن نگفت. (میل به خدا و آخرت نه، میل به پستی)
وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَىٰ ﴿النازعات: ٤٠﴾
نهی نفس از میل (به پستی ها)
کُلُوا مِن طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِیهِ فَیَحِلَّ عَلَیْکُمْ غَضَبِی وَمَن یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَوَىٰ ﴿طه: ٨١﴾
این هم کاملا با معنی ای که ما آوردیم متفاوت می شود. یعنی ترجمه از "سقوط
کردن" به "به پستی ها کشیده شدن" تغییر می کند. و تدبیر و تعمق در این آیه
زیبا به نظر می رسد.
حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَیْرَ مُشْرِکِینَ بِهِ وَمَن
یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَکَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ
الطَّیْرُ أَوْ تَهْوِی بِهِ الرِّیحُ فِی مَکَانٍ سَحِیقٍ ﴿الحج: ٣١﴾
باد در مکانی دور افتاده او را پایین می کشد (به سمت پستی ها بکشد).
قُلْ أَنَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَنفَعُنَاوَلَا یَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَىٰ أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا
اللَّهُ کَالَّذِی اسْتَهْوَتْهُ الشَّیَاطِینُ فِی الْأَرْضِ
حَیْرَانَ لَهُ أَصْحَابٌ یَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنَا قُلْ إِنَّهُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَىٰ وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ
الْعَالَمِینَ ﴿الأنعام: ٧١﴾
شیاطین او را میل دادند (به سمت پستی ها)
رَّبَّنَا إِنِّی أَسْکَنتُ مِن
ذُرِّیَّتِی بِوَادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِندَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ
رَبَّنَا لِیُقِیمُوا الصَّلَاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ ﴿ابراهیم: ٣٧﴾
قرار بده دل هایی از مردم را کشش (به سمت پایین) پیدا کند به سمت آنها.
این آیه شاید با آن معنای جامع که برای هوی در نظر گرفتیم نخورد،
چرا که اگر آن گونه بود که ما گفتیم اینجا شایسته تر بود که خداوند متعال
از واژه ی میل (یا امثالهم) استفاده می کرد. (اینطور : فجعل افئدة الناس
یمیلوا علیهم)